Ngày ác mộng của người dân Ukraine

Vài giờ trước cuộc tấn công, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky gửi đi 1 thông điệp tới người dân Nga, nhắc rằng “người Ukraine muốn hòa bình”. Nhưng cuối cùng, thứ họ nhận được là tấn công quân sự.

Bộ trưởng Y tế Ukraine Oleh Lyashko ngày 25/2 cho biết 57 người bỏ mạng và 169 người bị thương trong ngày đầu Nga phát động tấn công toàn diện nhằm vào nước này, theo Reuters.

Thường dân gánh chịu thương vong trong những cuộc tấn công của Nga vào những địa phương của Ukraine hôm 24/2. Ảnh: AFP, New York Times.

Thường dân gánh chịu thương vong trong những cuộc tiến công của Nga vào những địa phương của Ukraine hôm 24/2. Ảnh: AFP, New York Times.

Thường dân gánh chịu thương vong trong các cuộc tấn công của Nga vào những địa phương của Ukraine hôm 24/2. Ảnh: AFP, New York Times.

Thường dân gánh chịu thương vong trong những cuộc tấn công của Nga vào những địa phương của Ukraine hôm 24/2. Ảnh: AFP, New York Times.

Thường dân gánh chịu thương vong trong các cuộc tấn công của Nga vào những địa phương của Ukraine hôm 24/2. Ảnh: AFP, New York Times.

Thường dân gánh chịu thương vong trong các cuộc tiến công của Nga vào các địa phương của Ukraine hôm 24/2. Ảnh: AFP, New York Times.

Thực tế hà khắc cho người Ukraine

Nhiều tháng qua, phương Tây liên tục cảnh báo về cuộc tấn công của Moscow. Người dân Ukraine, dân tộc san sẻ lịch sử và văn hóa lâu đời sở hữu Nga, hy vọng những dự đoán đấy chỉ là thổi phồng. Nhưng lúc thức dậy sáng 24/2, họ đối mặt thực tế nghiệt ngã.

Những hàng dài xe ôtô rời khỏi thủ đô Kiev, đa dạng người hướng về phía tây, hy vọng tậu nơi trú ẩn an toàn ở những khu vực ko nằm trong khuôn khổ tiến công của quân đội Nga.

Người Ukraine xếp hàng rút tiền tại những ngân hàng và tích trữ thiết yếu phẩm. Nhiều người chạy trốn xuống nhà ga xe điện ngầm và hầm trú bom khi còi báo động ko kích vang lên.

Ít nhất 18 người đã thiệt mạng ở đô thị Odessa của Ukraine do 1 vụ tiến công tên lửa, chính quyền khu vực thông báo, theo Telegraph.

Trong khi đó, 7 người bỏ mạng và 17 người bị thương sau khi 1 địa điểm phía đông bắc thủ đô Kiev trúng tên lửa. Đây là 1 trong đa dạng địa điểm trúng hoả tiễn gần thủ đô Kiev ngày 24/2.

Nga đã tiến công rộng rãi thành phố, thị trấn của Ukraine. Tên lửa Nga đánh vào Dnipro, Kharkov, Kiev, Odessa, Mariupol. Các vụ nổ lớn được ghi nhận ở Kiev, trong đấy có trường bay ở thủ đô.

Cảnh đổ nát tại một vị trí ở Kiev sau cuộc pháo kích của Nga. Ảnh: Reuters.

Cảnh đổ nát tại 1 vị trí ở Kiev sau cuộc pháo kích của Nga. Ảnh: Reuters.

Nga tuyên bố quân đội nước này đã vô hiệu hóa mọi căn cứ ko quân cũng như lực lượng phòng ko Ukraine. Trong lúc đó, Ukraine đề cập bắn rơi ít ra 6 máy bay và một số trực thăng Nga.

Sau những đợt ko kích, lực lượng bộ binh và thiết giáp Nga khởi đầu thâm nhập biên giới.

Sau hơn nửa ngày cuộc chiến bắt đầu, quân nhân dù Nga đã giành quyền kiểm soát phi trường Antonov, bí quyết trọng tâm thủ đô Kiev 40 km, CNN đưa tin.

Ở miền Đông, phiến quân ly khai do Nga hậu thuẫn tấn công trên khắp những chiến trận tại Donetsk và Luhansk.

Chính phủ Ukraine cho biết bộ binh Nga cũng tràn qua biên cương phía bắc từ Belarus. Pháo binh và các khí giới hạng nặng của Nga phá hủy đồn biên phòng Ukraine.

Xe nâng cao Nga đã tiến vào thức giấc Kiev nhưng chưa tới gần thị thành thủ đô. Lính Nga cũng tiến công từ bán đảo Crimea, nơi Moscow sáp nhập trái phép năm 2014. Giới chức Ukraine cho biết quân đội Nga đã từ Biển Đen đổ bộ Odessa.

Khuya hôm 24/2, quân đội Nga tuyên bố “hoàn thành nhiệm vụ” trong ngày đầu tấn công Ukraine.

“Tất cả nhiệm vụ được giao cho quân sĩ Lực lượng Vũ trang Liên bang Nga trong ngày bữa nay đã được hoàn tất thành công”, người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov nói, theo AFP.

Người phát ngôn này nhắc quân đội Nga bảo đảm đường hành quân từ bán đảo Crimea đến tỉnh giấc Kherson, miền Nam Ukraine. Binh sĩ của phe ly khai tại Donetsk và Luhansk đã vượt qua hàng phòng vệ của lực lượng Ukraine, tiến sâu thêm khoảng 8 km qua giới tuyến.

Căn nguyên của cuộc chiến

Kiểm soát các nước láng giềng từ lâu đã là 1 trong các ưu tiên của Tổng thống Nga Putin. Với Điện Kremlin, các hàng xóm như Ukraine là một phần của Nga. Bởi vậy, việc phương Tây lấp đầy không gian quyền lực sau lúc Liên Xô tan rã là điều Moscow không thể chấp nhận.

Từ sau 1991, NATO – liên minh quân sự do Mỹ lãnh đạo – đã tiếp nhận nhiều thành viên ở Trung và Nam Âu, trong đấy với những nước 1 thời nằm trong quỹ đạo tương tác của Moscow như Hungary, Ba Lan, Estonia, Lithuania và Cộng hòa Czech.

Năm 2008, NATO tuyên bố Ukraine và Georgia, hai nước thành viên Liên Xô cũ, cũng có thể gia nhập khối, dù không đề ra một lộ trình cụ thể. Đây là ngừng đỏ của ông Putin.

Năm 2014, sau lúc Tổng thống thân Nga Viktor Yanukovych bị lật đổ, Moscow sáp nhập trái phép bán đảo Crimea. Nga cũng kích động lực lượng phiến quân nổi dậy ở miền Đông Ukraine lập ra hai chính phủ ly khai tại Donetsk và Luhansk, dẫn tới trận chiến đẫm máu mang chính phủ Ukraine làm cho 15.000 người chết.

Kể từ đó, giới lãnh đạo Ukraine theo đuổi chính sách thân thiện hơn và dần hướng về phía phương Tây. Mục tiêu của Kiev là gia nhập NATO, nhưng kịch bản này khó với thể xảy ra trong ngày mai gần.

Để gia nhập, Ukraine phải sự ủng hộ của hầu hết nhà nước thành viên NATO. Một số thành viên NATO hiện lo ngại về loại giá của việc kết nạp Ukraine, cũng như tình trạng tham nhũng ở nhà nước này.

Nhưng ngay cả như vậy, khi khả năng Ukraine gia nhập NATO còn cực kỳ xa vời, Tổng thống Putin vẫn coi đây là mối nạt dọa đến an ninh của Nga và kiên tâm ra tay.

Nhà cửa hư hại ở Ukraine trong những vụ pháo kích của quân đội Nga hôm 24/2. Ảnh: New York Times.

Nhà cửa hư hại ở Ukraine trong các vụ pháo kích của quân đội Nga hôm 24/2. Ảnh: New York Times.

Nhà cửa hư hại ở Ukraine trong những vụ pháo kích của quân đội Nga hôm 24/2. Ảnh: New York Times.

Nhà cửa hư hại ở Ukraine trong các vụ pháo kích của quân đội Nga hôm 24/2. Ảnh: New York Times.

Nhà cửa hư hại ở Ukraine trong những vụ pháo kích của quân đội Nga hôm 24/2. Ảnh: New York Times.

Từ mùa thu năm 2021, Nga điều động một lực lượng quân sự đồ sộ đến biên thuỳ với Ukraine và tại Belarus. Ban đầu, Moscow nói lực lượng Nga triển khai chuyên dụng cho những hoạt động diễn tập. Nhưng quân số lực lượng Nga ngày 1 tăng, đạt 190.000 người.

Mỹ và các nước phương Tây cảnh báo Tổng thống Putin đang chuẩn bị cho cuộc tấn công, thậm chí sẵn sàng công khai những thông báo tình báo vốn luôn được giữ bí mật.

Nga rộng rãi lần bác bỏ bỏ những cáo buộc như vậy.

Đến ngày 21/2, Tổng thống Putin tuyên bố công nhận độc lập hai cương vực ly khai của Ukraine, song song chỉ đạo quân đội Nga triển khai tới miền Đông Ukraine nhằm “duy trì hòa bình”.

Thế giới lên án

Ukraine, Mỹ và rộng rãi quốc gia nhất loạt lên án cuộc chiến do Nga phát động.

Mỹ và EU đã công bố các biện pháp trừng trị nhắm vào giới quan chức thân cận của ông Putin, đình chỉ dự án đường ống dẫn khí đốt Nord Stream 2, cô lập một số ngân hàng Nga khỏi hệ thống giao thiệp quốc tế.

Cả Mỹ và châu Âu cam kết sẽ mang thêm các giải pháp trừng phạt rắn rỏi hơn tương hợp mang quy mô cuộc chiến của Nga. Phương Tây đã luận bàn về các biện pháp đáp trả Nga trong những tuần qua và dự kiến sớm với thêm các lệnh trừng phạt mới.

Mỹ và các thành viên NATO châu Âu đã cung cấp khí giới cho Ukraine, nhưng khả năng phương Tây trực tiếp can thiệp quân sự là vô cùng nhỏ.

Trong lúc đó, Ấn Độ kêu gọi Nga và Ukraine ngay lập tức giảm căng thẳng, ko có thêm các hành động làm tình hình xấu đi.

Máy bay quân sự Ukraine bị bắn rơi. Ảnh: Bộ Khẩn cấp Ukraine.

Ngay sau khi Nga phát động tấn công, Hội đồng Bảo an đã họp khẩn. Tại phòng họp của Hội đồng Bảo an, Đại sứ Ukraine Sergiy Kyslytsya đề nghị người đồng cấp Nga điện thoại cho Tổng thống Putin và dừng cuộc tấn công.

Đại sứ Nga Vasily Nebenzya lạnh lùng đáp lại rằng quân đội nước này chỉ đang tiến hành chiến dịch đặc trưng ở Donbas chứ không tấn công người Ukraine.

Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres kêu gọi Nga rút quân và chấm dứt trận chiến ngay lập tức.

Hội đồng Bảo an dự định tiếp tục nhóm họp để cân kể 1 quyết nghị lên án hành động của Nga. Tuy nhiên, khả năng 1 nghị quyết như vậy được phê duyệt bằng không, bởi Nga là một trong năm ủy viên túc trực nắm quyền phủ quyết.

Trong ngày 24/2, Tổng thống Biden cho biết Mỹ và các đồng minh sẽ tiếp tục áp đặt thêm các lệnh trừng phạt nặng nại với Nga.